Η Ευρώπη θα σωθεί, αν αλλάξει ριζικά – η λιτότητα σκοτώνει. Στην Ελλάδα γεννήθηκε η ελπίδα για ριζικές αλλαγές στην Ευρώπη.
Ο προερχόμενος από τη ΝΔ Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος δεν χάνει ευκαιρία να κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την άνοδο της ακροδεξιάς στις χώρες της ΕΕ και γενικότερα στην Ευρώπη.
Η Ευρώπη θα σωθεί, αν αλλάξει ριζικά – η λιτότητα σκοτώνει και τροφοδοτεί τα ακροδεξιά και ναζιστικά μορφώματα.
Η ιδέα της ενωμένης Ευρώπης – ιδέα φιλειρηνική
Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας χαρακτηρίζει συχνά τα ακροδεξιά και ναζιστικά μορφώματα εχθρούς της ιδέας ενοποίησης της Ευρώπης.
Δεν έχει καθόλου άδικο ο κ. Παυλόπουλος, αφού ο στόχος της ενωμένης Ευρώπης ήρθε πολύ έντονα στο προσκήνιο, στη διάρκεια και μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Υπενθυμίζω ότι πρωτεργάτης της ιδέας αυτής ήταν ο Ιταλός αντιφασίστας Αλτιέρο Σπινέλι, ο οποίος, το 1941, συνέταξε το «Μανιφέστο για μια ελεύθερη και ενωμένη Ευρώπη», όντας δεσμώτης του καθεστώτος Μουσολίνι στο νησί Βεντοτένε.
Επισημαίνω ότι ο Σπινέλι δεν ήταν ο πρώτος που πρότεινε την ενοποίηση της Ευρώπης, αφού είχαν προηγηθεί, από το 1815, ο Έλληνας, τότε υπουργός Εξωτερικών του τσάρου, Ιωάννης Καποδίστριας, καθώς και ο αποκαλούμενος ουτοπικός Γάλλος σοσιαλιστής Σαιν Σιμόν.
Μεταγενέστερα, φλογερός κήρυκας της Ευρωπαϊκής Ιδέας αναδείχθηκε ο μεγάλος συγγραφέας Βίκτωρ Ουγκώ, που είχε προτείνει (1871) και συγκρότηση υπερεθνικής δομής, με τη μορφή «Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης».
Πάντοτε η ιδέα της ενωμένης Ευρώπης ερχόταν στο προσκήνιο ύστερα από αιματηρότατους πολέμους και εξ ορισμού είναι ιδέα φιλειρηνική, δηλαδή, αντίθετη στον εθνικισμό και τον φασισμό.
Σήμερα, ζητείται από την Ευρώπη και ειδικότερα από την ΕΕ να αφυπνιστεί και να αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο στην παγκόσμια σκηνή.
Παρόμοιες ελπίδες είχαν γεννηθεί το 1991, με την λήξη του ψυχρού πολέμου, αλλά τότε δυστυχώς, με την Συνθήκη του Μάαστριχτ, οι κυρίαρχες δυνάμεις της ΕΕ επέλεξαν τον νεοφιλελευθερισμό και ευρωατλαντισμό.
Την ίδια χρονιά, διαλύθηκε η Σοβιετική Ένωση και έλαβε τέλος το μεταρρυθμιστικό εγχείρημα της Περεστρόικα, που συνοδευόταν και από την ριζοσπαστική ιδέα οικοδόμησης του Κοινού Ευρωπαϊκού Σπιτιού.
Η ελπίδα για ριζικές αλλαγές
Πολλά χρόνια μετά (2008), ξέσπασε η πρωτόγνωρη διεθνής οικονομική κρίση, που ξεκίνησε από τις ΗΠΑ, βρίσκοντας και πάλι οικονομικά και κοινωνικά ευάλωτη και ανοχύρωτη την ΕΕ, με τραγικές συνέπειες πρωτίστως για την Ελλάδα.
Ωστόσο, από την χώρα μας γεννήθηκε η ελπίδα για ριζικές αλλαγές στην ΕΕ, αφού «η λιτότητα σκοτώνει την Ευρώπη», όπως διακήρυξε ο Αλέξης Τσίπρας στις Ευρωεκλογές του 2014.
Ο ΣΥΡΙΖΑ και οι προοδευτικές δυνάμεις της Ευρώπης
Τώρα βρισκόμαστε μπροστά στις Ευρωεκλογές του 2019 και πολλοί μιλούν για ενδεχόμενο τέλος της ΕΕ.
Κατά τη γνώμη του ΣΥΡΙΖΑ και του πρωθυπουργού της Ελλάδας Αλέξη Τσίπρα, τυχόν διάλυση της ΕΕ, θα ήταν μεγάλο πισωγύρισμα για τον κόσμο και τους λαούς της Ευρώπης.
Γι’ αυτό προτείνουμε την οικοδόμηση του ευρύτερου δυνατού προοδευτικού μετώπου για ριζικές αλλαγές κόντρα στον νεοφασισμό και τον νεοφιλελευθερισμό.
Την ιδέα αυτή έχει υποστηρίξει και ο ηγέτης του Εργατικού Κόμματος Βρετανίας Τζέρεμι Κόρμπιν, που δυστυχώς, δεν θα στείλει το 2019 εκπροσώπους στο Ευρωκοινοβούλιο, αφού μέχρι τότε, αναμένεται να έχει πραγματοποιηθεί το BREXIT.
Είμαστε ευτυχείς για το γεγονός ότι, μετά το 2015, έχουμε ακόμα δύο αριστερές κυβερνήσεις στην ΕΕ, της Πορτογαλίας και Ισπανίας, δύο χώρες που έχουν παρόμοιες οδυνηρές εμπειρίες με την Ελλάδα, από πολύχρονες φασιστικές δικτατορίες.
Δεν είναι, λοιπόν, τυχαίο ότι οι χώρες αυτές υποστηρίζουν σήμερα με τον καλύτερο τρόπο την υπόθεση της ευρωπαϊκής ενοποίησης, ασκώντας τις καλύτερες πολιτικές και στο προσφυγικό-μεταναστευτικό, εν αντιθέσει π.χ. προς την Ιταλία.
Τα κόμματα των Πρασίνων
Είναι ελπιδοφόρο το γεγονός ότι από τις πρόσφατες εκλογές στη Γερμανία και το Βέλγιο ενισχυμένα βγήκαν τα κόμματα των Πρασίνων, στα οποία προσβλέπουμε ως ΣΥΡΙΖΑ για την οικοδόμηση του Προοδευτικού Μετώπου.
Η σοσιαλδημοκρατία
Το ερώτημα είναι αν η μεγάλη και σημαντική σοσιαλδημοκρατική πολιτική οικογένεια θα αντλήσει τα απαραίτητα διδάγματα από διαδοχικές εκλογικές υποχωρήσεις, επιλέγοντας μια προοδευτική στροφή, όπως συνέβη στη Βρετανία, Ισπανία και Πορτογαλία.
Το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα
Το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, όντας θεματοφύλακας των πολιτικών λιτότητας, δεν μπορεί να εγγυηθεί την προώθηση της ευρωπαϊκής ενοποίησης.
Ένας πρόσθετος λόγος για αλλαγή της Ευρώπης
Πρόσθετος λόγος για να αλλάξει η ΕΕ, είναι το γεγονός ότι βρίσκεται αντιμέτωπη με τον «τυφώνα Τράμπ», που της έχει κηρύξει και εμπορικό πόλεμο.
Επίσης ως πλήγμα για την Ευρώπη πρέπει να θεωρηθεί και η πρόσφατη απόφαση του Αμερικανού προέδρου για αποχώρηση από τη αμερικανοσοβιετική Συμφωνία κατάργησης των πυραύλων μέσου και μικρού βεληνεκούς (1987).
Βάσει της συμφωνίας αυτής οι λεγόμενοι ευρωπύραυλοι αποσύρθηκαν από την ευρωπαϊκή ήπειρο, ανατολική και δυτική, με αποτέλεσμα να απομακρυνθεί και ο κίνδυνος ενός δήθεν περιορισμένου πυρηνικού πολέμου στην «γηραιά ήπειρο».
Συνεπώς, το μέτωπο της ειρήνης και του πυρηνικού αφοπλισμού αποτελεί βασική προϋπόθεση για την οικοδόμηση του γενικότερου προοδευτικού μετώπου.
Ο Πάνος Τριγάζης είναι μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ και Συντονιστής του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων και Εξωτερικής Πολιτικής
Άρθρα του Πάνου Τριγάζη με πλούσια και επίκαιρη θεματολογία θα βρείτε επίσης στην Εφημερίδα των Συντακτών (Efsyn.gr) και στο Left.gr